Każda gmina miejska, lub miejsko – wiejska będzie mogła przy współpracy z innymi jednostkami utworzyć zespół miejski – przewiduje najnowszy projekt tzw. ustawy metropolitalnej. Dokument trafił właśnie do konsultacji międzyresortowych.
Ustawa o polityce miejskiej państwa i współpracy jednostek samorządu terytorialnego w tym zakresie określa cele i sposób prowadzenia polityki miejskiej przez państwo, ustanawia zespół miejski jako nową prawno-ustrojową formę współpracy miast z sąsiadującymi gminami, a także reguluje zasady tworzenia i funkcjonowania obszarów metropolitalnych.
Za prowadzenie polityki miejskiej państwa odpowiadać ma rząd. Pomocą służyć będzie mu Komitetu do Spraw Polityki Miejskiej Państwa, w skład którego wejdzie m.in. trzech przedstawicieli strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Gmina miejska lub miejsko – wiejska, chcąc poszerzyć dotychczasowe formy współpracy z innymi samorządami będzie mogła stworzyć, wraz z inną sąsiadującą gminą lub powiatem, zespół miejski. Zarówno utworzenie, jak i przystąpienie do zespołu miejskiego wymaga zgody rad wszystkich zainteresowanych gmin (powiatów). W przypadku przystąpienia gminy do zespołu miejskiego, wymagana będzie ponadto zgoda zgromadzenia zespołu.
Ustawa wyposaża zespół miejski w osobowość prawną. Rozstrzyga jednocześnie, w celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych, iż zespół miejski nie stanowi jednostki samorządu terytorialnego.
Zdefiniowany w projekcie zakres działania zespołu miejskiego związany jest głównie z dokumentami polityki przestrzennej (np. studium ramowe uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zespołu miejskiego). Przewidziano również możliwość nakładania na zespół miejski, w drodze ustawy, obowiązku wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także możliwość zawierania porozumień w celu wykonywania zadań z zakresu właściwości powiatu lub województwa.
Organami zespołu miejskiego mają być: zgromadzenie jako organ stanowiący i kontrolny, oraz zarząd zespołu miejskiego, jako organ wykonawczy. W skład zgromadzenia zespołu miejskiego wejdą delegaci wszystkich należących do niego gmin i powiatów, w osobach odpowiednio: wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty. Zarząd będzie powoływany spośród członków zgromadzenia.
Obszary metropolitalne będą tworzone w drodze rozporządzenia Rady Ministrów. Warunkiem jest ludność przekraczająca co najmniej 2 mln osób przy gęstości zaludnienia powyżej 200 mieszkańców na 1 km2. Projekt przewiduje także, że rząd stworzy, obszar metropolitalny także w przypadku gdy co najmniej trzy miasta na prawach powiatu pozostają ze sobą w bezpośrednim związku funkcjonalno – przestrzennym oraz w sytuacji gdy z odpowiednim wnioskiem wystąpi co najmniej 500 tysięczne miasto.
Organami zespołu metropolitalnego są: zgromadzenie oraz zarząd zespołu. Na mocy statutu, do bieżącego prowadzenia jego spraw może zostać powołany dyrektor wykonawczy zespołu.
Źródłem finansowania zadań zespołu maja być m.in. składki jednostek samorządu terytorialnego, dochody z majątku zespołu oraz odsetki od środków finansowych posiadanych przez zespół.
Dla zapewnienia spójności i koordynacji działań samorządu województwa oraz zespołu metropolitalnego w zakresie strategii rozwoju i polityki przestrzennej ustawa przewiduje utworzenie stałej komisję metropolitalnej, w której skład wchodzą przedstawiciele samorządu województwa oraz zespołu metropolitalnego.
Przygotowany przez rząd projekt trafi teraz do konsultacji społecznych i międzyresortowych. Przed przyjęciem dokumentu przez Radę Ministrów, będzie przedmiotem analizy Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
