Według danych z 30 czerwca 20042, miasto liczyło 39 029 mieszkańców.
Żary położone są na Wysoczyżnie Żarskiej zwanej Wzniesieniami Żarskimi, na pograniczu Niziny Śląskiej i Niziny Wielkopolskiej. Geograficznie teren ten należy do Śląska i położony jest między dwoma najważniejszymi lewobrzeżnymi dopływami Odry : Bobrem i Nysą Łużycką.
Urbanistycznie miasto rozwinęło się w kierunku południowym, gdyż Wzniesienia Żarskie, dość strome od strony północnej utrudniały kolonizację od tej strony.
Żary są czwartym co do wielkości miastem w województwie oraz znaczącym ośrodkiem gospodarczym i kulturowym. Są także największym miastem w polskiej części Łużyc i między innymi z tego względu noszą miano Stolicy Polskich Łużyc.